بررسی کارکردهای هنری قافیه در شعر دفاع مقدس (مجموعه های همصدا با حلق اسماعیل، ریشه در ابر و تولد در میدان)

یکی از ارکان مهم شعر که از دیرباز توجه شعرشناسان را جلب کرده قافیه است؛ به گونه­ای که در برخی کتاب‌های عروض و قافیه، شعر با وجود قافیه از سایر قالب­های کلامی متمایز می­شود. قافیه قابلیت­های زیباشناسانۀ بسیاری دارد و به شاعران در بیان مفهوم و معنی و ایجاد موسیقی کلام کمک فراوانی می­کند. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، کارکرد قافیه در مهم­ترین دفتر شعر سیدحسن حسینی، حسین اسرافیلی و محمدرضا عبدالملکیان بررسی و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاعران با تمهیدات مختلف از قابلیت­های قافیه بهره برده­اند. پژوهش در سه دفتر مشهور و آغازین شعر دفاع مقدس «هم‌صدا با حلق اسماعیل»، «ریشه در ابر» و «تولد در میدان»، نشان‌دهندۀ آشنایی کم و بیش شاعران با ویژگی­ها و انواع امکانات قافیه‌آرایی برای ایجاد موسیقی، القای معانی، هماهنگی در شعر و مقاصد دیگر است.